Je hebt borstkanker. Hormoongevoelig, niet HER2-positief. Geen zeldzaam scenario – dit subtype komt het meest voor. De hoop: nieuwe middelen, meer overleving. Maar achter die belofte van vooruitgang schuilt een onrustwekkende realiteit: CDK4/6-remmers (zoals palbociclib, ribociclib en abemaciclib) kosten tonnen, veroorzaken bijwerkingen – en leveren misschien minder op dan je denkt.
📈 Veel cijfers, weinig zekerheid
De recent gepubliceerde real-world review analyseerde 82 studies over het gebruik van CDK4/6-remmers in de dagelijkse praktijk. De conclusie: er is een “gunstig effect” op progressievrije en algehele overleving. Klinkt goed, toch?
Tot je beter kijkt:
- Zeer grote spreiding in uitkomsten: mediane PFS varieert van 14 tot 44 maanden, afhankelijk van de studie, het middel en de patiëntengroep.
- OS-gegevens vaak onvolledig of ‘niet bereikt’ – vooral bij abemaciclib.
- Bijwerkingen zoals neutropenie, diarree, vermoeidheid, dosisverlagingen of -onderbrekingen komen vaak voor, maar worden nauwelijks kritisch besproken.
Met andere woorden: de ‘voordelen’ lijken groter dan ze zijn, omdat de studies vaak niet goed vergelijkbaar zijn en zelden corrigeren voor bias.
💰 Wat kost dit eigenlijk?
CDK4/6-remmers behoren tot de duurste middelen in de oncologie. In sommige landen kost een behandeling ruim €100.000 per jaar. Maar in ruil daarvoor krijg je… maanden winst? Misschien? Als je geluk hebt?
Dat noemen we in gewone taal: een onzekere investering met een gigantische prijskaart.
❗ Wetenschappelijk of wensdenken?
Een groot deel van de onderzoeken in dit overzicht is gesponsord door farmaceuten – waaronder de producenten van palbociclib (Pfizer), ribociclib (Novartis) en abemaciclib (Eli Lilly). Daarnaast zijn veel studies single-arm: er is geen controlegroep, alleen een indruk van hoe patiënten het doen op het middel. Dat zegt weinig.
Ook de kwaliteitsbeoordeling van deze studies is matig:
- Slechts 33% van de volledige publicaties scoorde goed.
- Veel studies gebruikten geen degelijke methodologie (zoals propensity score matching).
- De meeste resultaten zijn afkomstig uit conference-abstracts en niet uit peer-reviewed publicaties.
👩⚕️ Voor wie doen we dit?
De grote vraag: wie heeft écht baat bij deze therapieën?
Voor de jonge vrouw zonder uitzaaiingen? Voor de oudere patiënt met comorbiditeiten? Voor wie precies? Die nuance ontbreekt vaak volledig.
Ondertussen ontstaat een beeld waarin artsen, onder druk van richtlijnen en verwachtingen, deze middelen bijna automatisch voorschrijven – terwijl de meerwaarde voor de individuele patiënt vol onzekerheid zit.
🚨 Tijd voor terughoudendheid
De hype rond CDK4/6-remmers overspoelt de kritische blik. Maar als we kijken naar de feiten – en naar de beperkingen van het bewijs – dan dringt zich één conclusie op:
We behandelen mogelijk duizenden vrouwen jarenlang met dure, toxische medicatie, waarvan het nut allesbehalve zeker is.
Wie beschermt de patiënt tegen overbehandeling? En wie durft nog “nee” te zeggen tegen een middel dat als ‘standaard’ wordt verkocht, maar verre van standaard is in zijn effect?
🧭 Misschien is het tijd om het roer om te gooien. Niet alles wat nieuw is, is beter. En niet alles wat ‘effectief’ lijkt in een studie, is ook effectief in het echte leven.