Alvleesklierkanker blijft een van de meest agressieve en moeilijk te behandelen kankersoorten. Gelukkig biedt recent onderzoek nieuwe inzichten, van immunotherapie tot voedingstoestand bij chemotherapie. Hieronder een overzicht van 10 recente klinische studies – helder samengevat.
1. CROSSFIRE-studie: IRE vs. SABR in lokaal gevorderde alvleesklierkanker
Deze studie vergeleek irreversibele elektroporatie (IRE) en stereotactische radiotherapie (SABR) op het immuunsysteem.
🧬 Resultaat: Beide behandelingen activeerden CD4+/CD8+ T-cellen, maar via verschillende mechanismen. SABR leidde tot een meer duurzame immuunrespons.
💡 Implicatie: IRE zou kunnen profiteren van PD-1-remmers; SABR van Treg-depletie.
2. SWOG 1505: Chemotherapie-dosedichtheid voorspelt overleving
Onderzocht bij operabele patiënten of de hoeveelheid ontvangen chemotherapie (dose density, DD) van invloed is op de overleving.
📈 Resultaat: ≥85% DD preoperatief en ≥70% perioperatief leidde tot significant langere overleving.
💡 Praktisch: Volledige en consistente toediening van chemo is cruciaal.
3. SarcAPACaP: Spierverlies tijdens chemo schaadt overleving
Beoordeelde spiermassa tijdens chemotherapie bij gevorderde patiënten.
💪 Resultaat: Spierverlies tijdens behandeling voorspelde slechtere overleving – fysieke training had geen beschermend effect.
💡 Take-away: Monitoring van spiermassa kan prognostisch waardevol zijn.
4. PRPD vs. klassieke Whipple: geen verschil in uitkomsten
Vergelijking tussen twee chirurgische technieken (met of zonder pylorus).
🔪 Resultaat: Geen verschil in complicaties of herstel, maar PRPD was sneller uitgevoerd.
💡 Conclusie: PRPD is even veilig, met kortere operatietijd.
5. Mindfulness & biofeedback tijdens chemotherapie
Evaluatie van mindfulnessmeditatie en neurofeedback bij patiënten onder chemo.
🧠 Resultaat: Daling in angst, pijn en hersenvermoeidheid; verbetering in kwaliteit van leven.
💡 Conclusie: Een niet-farmacologische benadering met duidelijke psychosociale voordelen.
6. ESPAC4: Langetermijnvoordeel van gemcitabine + capecitabine
Langetermijnanalyse van de bekende ESPAC4-studie.
⏳ Resultaat: GemCap gaf betere overleving dan gemcitabine alleen, vooral bij R0-resectie en negatieve lymfeklieren.
💡 Praktisch: GemCap blijft een waardevolle adjuvante optie.
7. AVATAR: Persoonlijke therapie via genomica en avatars
Vergelijking van standaardzorg met een precisiegeneeskunde-benadering op basis van genetische profielen en muismodellen.
🧬 Resultaat: Slechts 4 patiënten ontvingen daadwerkelijk gepersonaliseerde therapie, maar die groep had opvallend betere overleving.
💡 Conclusie: Groot potentieel, maar moeilijk toepasbaar in de praktijk.
8. Handtherapie tegen perifere neuropathie
Onderzocht of handtherapie CIPN (zenuwpijn) kon voorkomen.
🖐 Resultaat: Geen significant verschil tussen interventie en standaardzorg.
💡 Mogelijk voordeel: Vroege fysiotherapeutische benadering kan toch preventief werken.
9. Vitamine C-infuus als aanvulling op chemo
Test met farmacologische doses vitamine C bij gemetastaseerde patiënten.
🍋 Resultaat: Verdubbeling van mediane overleving (16 vs. 8,3 maanden), zonder extra toxiciteit.
💡 Veelbelovend: Goed verdraagbare aanvulling op standaardbehandeling.
10. Prognostische waarde van simpele labwaarden
Analyse van prestatiestatus, albumine en CRP bij patiënten in laatste lijn.
🩸 Resultaat: PS ≥2 en laag albumine voorspelden kortere overleving bij alvleesklierkanker.
💡 Gebruik: Eenvoudige markers kunnen helpen bij behandelbeslissingen aan het levenseinde.
✍️ Conclusie
Deze studies tonen aan dat vooruitgang op meerdere fronten plaatsvindt: chirurgie, chemotherapie, immunologie én supportive care. Personalisatie, dosisoptimalisatie en aandacht voor de algehele toestand van de patiënt blijven sleutelwoorden.
📚 Bron: abstracts uit internationale peer-reviewed tijdschriften, maart-april 2025