Senolytische therapie is een opkomend onderzoeksveld dat gericht is op het verwijderen van senescente cellen, ook wel “zombiecellen” genoemd. Deze cellen stoppen met delen, maar blijven in het lichaam en dragen bij aan ontstekingen en ziekten zoals kanker, Alzheimer en idiopathische longfibrose (IPF). Door deze cellen met senolytica zoals Dasatinib en Quercetin te elimineren, hopen onderzoekers het verloop van deze ziekten te vertragen of zelfs om te keren.
Hier zijn de doelen en resultaten van vijf klinische studies samengevat:
Studie 1 (2023, EBioMedicine):
Doel: Onderzoeken van de uitvoerbaarheid en verdraagbaarheid van Dasatinib en Quercetin (D + Q) bij patiënten met idiopathische longfibrose (IPF) in een fase-I pilotstudie. Onderzocht werd of er bijwerkingen optraden, zodat toekomstige effectiviteitsstudies gepland konden worden.
Resultaten: Het intermitterende doseringsschema van D + Q werd goed verdragen, en er traden geen ernstige bijwerkingen op. Hoewel slaapstoornissen en angst vaker voorkwamen in de D + Q-groep, waren de meeste bijwerkingen mild. Er is een grotere, prospectieve studie nodig om de veiligheid en effectiviteit te bevestigen.
Studie 2 (2019, EBioMedicine):
Doel: Evalueren van de uitvoerbaarheid en veiligheid van de intermitterende toediening van Dasatinib en Quercetin bij 14 IPF-patiënten in een open, eerste klinische studie bij mensen.
Resultaten: Alle patiënten voltooiden de studie en er werden significante verbeteringen in fysieke functies opgemerkt, zoals een verhoogde loopsnelheid en uithoudingsvermogen. Er waren geen ernstige bijwerkingen, wat wijst op de uitvoerbaarheid van een grotere, gecontroleerde studie.
Studie 3 (2023, Nat Med):
Doel: Onderzoeken van de penetratie van het centrale zenuwstelsel (CZS) door Dasatinib en Quercetin bij patiënten met milde Alzheimer in een fase-I studie. Er werd onderzocht of het medicijn veilig, uitvoerbaar en effectief was.
Resultaten: Het medicijn werd goed verdragen, zonder vroege uitval. Er waren geen significante verschillen in cognitieve en neuroimaging-resultaten, maar bepaalde biomarkers namen toe, wat mechanistische inzichten biedt in de werking van senolytica. Verdere studies zijn nodig.
Studie 4 (2022, J Prev Alzheimers Dis):
Doel: Deze pilotstudie onderzocht de CZS-penetratie en doelbereiking van Dasatinib en Quercetin bij vijf oudere volwassenen met vroege Alzheimer. De primaire focus lag op de analyse van hersenvocht en de veiligheid van het senolyticum.
Resultaten: De studie leverde eerste aanwijzingen dat de medicijnen het CZS kunnen binnendringen en mogelijk effect hebben op Alzheimer. De resultaten moeten verder worden onderzocht in een grotere fase-II studie.
Studie 5 (2024, Nat Med):
Doel: Onderzoeken van de effecten van intermitterende senolytische therapie (Dasatinib + Quercetin) op het botmetabolisme bij postmenopauzale vrouwen in een fase-II studie. Het primaire eindpunt was de verandering van de botresorptiemarker CTx.
Resultaten: De senolytica leidden niet tot een significante vermindering van botresorptie in de hele groep, maar verkennende analyses toonden aan dat vrouwen met een hoge belasting van senescente cellen beter reageerden op de behandeling. Verdere studies zijn nodig om deze hypothese te testen.